Osiedle Łokietka to interesujące sołectwo, które znajduje się na obszarze wsi Zielonki, w malowniczej Polsce, w województwie małopolskim. Zlokalizowane jest w powiecie krakowskim oraz w gminie Zielonki, co czyni je częściowo odzwierciedleniem regionalnego skarbu kulturowego.
Warto zauważyć, że pod względem powierzchni jednostka ta jest najmniejszym sołectwem w gminie Zielonki. Jego całkowity obszar wynosi zaledwie 16,11 hektara, co stanowi jedynie 0,33% powierzchni całej gminy. Mimo swojego niewielkiego rozmiaru, Osiedle Łokietka jest dynamicznie rozwijającym się miejscem, które przyciąga uwagę mieszkańców i turystów.
Na koniec grudnia 2023 roku liczba mieszkańców Osiedla Łokietka wyniosła 956, co uplasowało to sołectwo na piątym miejscu w rankingu sołectw gminy. To osiągnięcie podkreśla jego znaczenie oraz stabilność demograficzną wśród lokalnej społeczności.
Położenie
Sołectwo Osiedle Łokietka jest usytuowane w północnej części Pomostu Krakowskiego, który to obszar został scharakteryzowany w regionalizacji fizycznogeograficznej Polski z 2018 roku. Należy on do większego makroregionu, jakim jest Brama Krakowska, oraz podprowincji Podkarpacie Północne.
Na płaszczyźnie administracyjnej sołectwo to znajduje się w południowo–wschodniej części gminy Zielonki, przy południowym zboczu miejscowości Zielonki, gdzie graniczy bezpośrednio z obszarem Krakowa. W otoczeniu Osiedla Łokietka można wyróżnić kilka znaczących jednostek sąsiednich:
- od północy, wzdłuż ul. Osiedlowej, sąsiaduje z sołectwem Zielonki,
- od wschodu, wzdłuż ul. Lawendowej, graniczy również z sołectwem Zielonki,
- od południa i zachodu, wzdłuż ul. Pękowickiej, graniczy z Dzielnicą IV Prądnik Biały miasta Kraków.
Historia
Powstanie Osiedla
Osiedle Łokietka ma swoje korzenie w roku 1992, kiedy to w Zielonkach zrealizowano pierwsze projekty domów w zabudowie szeregowej. W początkowej fazie, budowa osiedla była finansowana przez prywatnych inwestorów, którzy również ponosili wydatki na infrastrukturę, w tym drogi wewnętrzne. Formalne uregulowanie statusu osiedla nastąpiło dzięki uchwale Rady gminy Zielonki z dnia 5 grudnia 1994 roku, która nadała mu status jednostki pomocniczej gminy. Dziesięć lat później, w 2004 roku, na podstawie uchwały z dnia 20 grudnia 2003 roku, osiedle uzyskało status sołectwa, obejmując obszar o zwartej, miejskiej zabudowie. W uchwale precyzyjnie określono też granice sołectwa, aby stworzyć spójny kompleks zabudowań oraz terenów planowanych pod budowę.
Pochodzenie nazwy
Nazwa Łokietka wywodzi się od pobliskiej krakowskiej ulicy noszącej imię Władysława Łokietka. Według legendy, to właśnie tą trasą monarcha, w towarzystwie swoich wojsk, zmierzał w kierunku Ojcowa.
Rozbudowa sołectwa
Po uzyskaniu statusu sołectwa, Osiedle Łokietka ciągle się rozwijało. Dzięki działalności deweloperów, wzdłuż granic sołectwa powstawały nowe skupiska mieszkańdeł w formie zabudowy szeregowej oraz bliźniaczej, ale także wielorodzinne apartamentowce. Taki rozwój przyczynił się do znacznego zwiększenia liczby mieszkańców – od 530 na koniec 2003 roku, wzrosła ona do niemal tysiąca w roku 2016.
Wizja rozwoju sołectwa
30 sierpnia 2012 roku, Rada gminy Zielonki zatwierdziła „Plan Odnowy Miejscowości Zielonki na lata 2012–2020”, którego część poświęcona została Osiedlu Łokietka. W ramach tego planu, przewidziano szereg działań mających na celu podniesienie atrakcyjności sołectwa jako miejsca do życia i rekreacji. Wśród głównych celów znalazły się: poprawa komunikacji drogowej, budowa infrastruktury społecznej oraz zwiększenie integracji mieszkańców społeczności lokalnej.
W ramach realizacji tego planu podjęto szereg istotnych działań:
- w czerwcu 2013 roku za 150 tys. zł nabyto działkę przy ul. Lawendowej o powierzchni 0,07 ha, z myślą o utworzeniu placu zabaw oraz terenu rekreacyjnego,
- w listopadzie 2014 roku pozyskano dotację z PROW na utworzenie boiska o nawierzchni polipropylenowej, związane z oddanym do użytku placem zabaw w 2014 roku, inwestycję zakończono w roku 2015,
- w styczniu 2018 roku pozyskano działkę o powierzchni 0,42 ha z przeznaczeniem na cele rekreacyjne przy ul. Lawendowej, która została później poszerzona o budowę budynku wielofunkcyjnego, a w sierpniu tego samego roku zakupiono dodatkową działkę o powierzchni 0,20 ha za 300 tys. zł,
- w październiku 2020 roku rozpoczęto budowę wielofunkcyjnego budynku sołeckiego, którego powierzchnia użytkowa wynosi około 185 m², a jego zagospodarowanie przewiduje różnorodne udogodnienia rekreacyjno-sportowe, zakończenie planowane jest na grudzień 2021 roku.
Demografia
Liczba mieszkańców sołectwa wykazuje znaczący wzrost, sięgający niemal podwojenia w latach 2003–2016. Po tym okresie nastąpiło ustabilizowanie się populacji na poziomie bliskim tysiąca osób.
- Dane zbierane są na dzień 31 grudnia każdego roku,
- Źródła danych obejmują lata 2003, 2004 oraz 2006, a także okres od 2009 do 2023.
Transport
W obrębie sołectwa nie istnieją przystanki komunikacji zbiorowej. Najbliższe przystanki, które obsługiwane są przez autobusy aglomeracyjne, znajdują się mniej więcej 500 metrów od granic Osiedla Łokietka. Informacje na ich temat można znaleźć tutaj.
W szczególności, przystanki położone są:
- po stronie zachodniej (ulica Władysława Łokietka) – linie 120, 220, 240, 920,
- po stronie wschodniej (ulica Krakowskie Przedmieście) – linie 207, 227, 237, 297, 937.
Turystyka
Wzdłuż zachodniej granicy sołectwa, ul. Pękowicką, znajduje się czerwony szlak turystyczny, znany jako Szlak Orlich Gniazd. Ta malownicza trasa prowadzi z Krakowa przez Ojcowski Park Narodowy, kończąc swoją wędrówkę w Częstochowie.
Przypisy
- a b Strona gminy Zielonki: ludność wg sołectw. [dostęp 23.01.2024 r.]
- Strona gminy Zielonki – aktualności: Nowy teren rekreacyjny i budynek wielofunkcyjny dla osiedla Łokietka. 26.10.2020 r. [dostęp 04.12.2021 r.]
- Strona gminy Zielonki – aktualności: Działka przy Osiedlu Łokietka z dodatkową funkcją. 18.06.2020 r. [dostęp 04.12.2021 r.]
- Strona gminy Zielonki – aktualności: Zakup działki na Osiedlu Łokietka w Zielonkach. 05.09.2018 r. [dostęp 04.12.2021 r.]
- Południowa część Zielonek na mapie Geoserwisu GDOŚ >> Warstwa: Mezoregiony fizycznogeograficzne. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 04.12.2021 r.]
- Strona gminy Zielonki – aktualności: Powstaną boiska na os. Łokietka i w Węgrzcach oraz infrastruktura w Dziekanowicach. 12.11.2014 r. [dostęp 04.12.2021 r.]
- Strona gminy Zielonki – aktualności: W 2015 roku – dwa nowe boiska i budynek socjalny. 17.12.2014 r. [dostęp 04.12.2021 r.]
- Urząd gminy Zielonki: Osiedle Łokietka - o jednostce. 07.12.2010 r. [dostęp 27.04.2017 r.]
- Beata Pocha, Mariusz Zieliński, Joanna Rosa: Kalendarium historii Zielonek zbiorcze opracowanie dziejów miejscowości. 29.08.2011 r. [dostęp 04.10.2018 r.]
- Wydawnictwo COMPASS: Mapa turystyczna gminy Zielonki. [dostęp 04.10.2018 r.]
- Urząd gminy Zielonki: Uchwała nr XII/100/2003 (utworzenie sołectwa). [dostęp 03.10.2018 r.]
- Urząd gminy Zielonki: Osiedle Łokietka - o jednostce. 30.07.2004 r. [dostęp 24.02.2019 r.]
- Najważniejsze inwestycje 2015 roku. „Wiadomości Lokalne Gminy Zielonki”. 01.01.2016 r.
- MPK SA w Krakowie: Rozkład jazdy - przystanek Zielonki Skrzyżowanie. [dostęp 04.10.2018 r.]
- MPK SA w Krakowie: Rozkład jazdy - przystanek Os. Łokietka. [dostęp 04.10.2018 r.]
Pozostałe obiekty:
Fort główny artyleryjski 45 „Zielonki” | Parafia Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Zielonkach | Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Zielonkach | Park wiejski w ZielonkachOceń: Osiedle Łokietka